NARMAN PERİBACALARI

Bu doğa harikası niteliğindeki jeolojik oluşumlar, Erzurum’a 96 km uzaklıkta yer alan Narman ilçesi sınırları dahilinde ve Yukarı Narman Havzası hidroğrafik sahasında Yoldere Köyü çevresinde bulunan Narman Peri Bacalarıdır. Turistik potansiyele sahip Narman Peribacaları, Pasinler- Narman karayolunun Narman yol ayrımına 7 km. mesafede yaklaşık 1500 hektarlık bir alanda yer almaktadır. Kırmızı renkli toprakların hakim olduğu bu saha, rüzgar ve su erozyonu neticesinde toprakların aşınarak sürüklenmesi ile bu aşınmaya dayanabilen kayaların açığa çıkması sonucu oluşmuştur. Çakıllı ve sert olan ufak kaya parçalarının daha büyük kayaların üzerinde kalmasıyla şekillenen peri bacaları, bilindiği kadarıyla bu muhteşem biçimleriyle Doğu Anadolu Bölgesinde sadece Narman da bulunmaktadır.

KARSKAPI SEHİTLİĞİ

BİR YOLCUYA,

DUR YOLCU BİLMEDEN GELİP BASTIĞIN

BU TOPRAKLAR, BİR DEVRİN BATTIĞI YERDİR.

EĞİL DE KULAK VER, BU SESSİZ YIĞIN

BİR VATAN KALBİNİN ATTIĞI YERDİR.

BU ISSIZ, GÖLGESİZ YOLUN SONUNDA

GÖRDÜĞÜN BU TÜMSEK, ANADOLU’NDA

İSTİKLAL UĞRUNDA, NAMUS YOLUNDA

CAN VEREN MEHMET’İN YATTIĞI YERDİR.

Karskapı Şehitliği Hasankale yolunda Asri Mezarlık karşısında bulunmaktadır. Şehitlik girişinde sağ tarafta Gümüşlü Kümbet bulunmaktadır. Şehitlik içerisinde ön tarafta Yiğitler Anıtı, arka tarafta 1877 Yaşayan Şehitleri, 1914 Yaşayan Şehitleri ve 1922 Yaşayan Şehitleri adına konmuş bir yapı bulunmaktadır. Bu anıtın duvarlarında aşağıdaki İstiklal Marşı dizeleri yazılıdır.

DALGALAN SEN DE ŞAFAKLAR GİBİ EY ŞANLI HİLAL

OLSUN ARTIK DÖKÜLEN KANLARIMIN HEPSİ HELAL

EBEDİYEN SANA YOK IRKIMA YOK İZMİHLAL

HAKKIDIR HÜR YAŞAMIŞ MİLLETİMİN İSTİKLAL

SOLAKZADE CAMİİ

RÜSTEM PAŞA BEDESTENİ (TAŞHAN)

Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamı Rüstem Paşa tarafından 1561 yılında yaptırılmıştır. Osmanlı mimarisinin özelliğini taşıyan iki katlı bina günümüzde de oltu taşı işlerinin yapıldığı dükkanlar şeklinde kullanılmaktadır.

20*20 m. ebatlarındaki kare bir avlunun etrafında,kemerli payelerle avluya açılan tonozlu odalar sıralanmıştır. Güney kapısı ikinci kata diğer üç kapısı ise alt kata açılmaktadır.İkinci kata batıdaki kapının yan kısmından ve kuzeydeki giriş eyvanının iç kısmından da çıkılmaktadır. İkinci kat,dörtgen bir koridor etrafında sıralanan tonozlu eyvanlar şeklinde dükkanlardan oluşmaktadır.

TANDIR BAŞI

TAŞMAĞAZALAR (ESKİ HALİ)

TOPCU AİLESİ MALİKANESİ (ESKİ ERZURUM EVİ MODELİ)

TORTUM ŞELALESİ

Tortum Gölünün son kısmında Tortum Çayı’nın 48 m yüksekten düşmesi ile oluşan çağlayan Dünyanın en büyük çağlayanlarından biri olarak kabul edilir. Vadideki bir dağın heyelan sonucu çayın önünü kapatmasıyla meydana gelen çağlayan Erzurum’a 120 km. mesafededir. Baharda suyun bol olduğu günlerde doğal manzarası ve heybetiyle seyrine doyum olmaz bir görünüm arz eder. Şelale ve göl çevresi Milli Park haline getirilmektedir.

ABDURRAHMAN GAZİ TÜRBESİ VE CAMİİ

Erzurum’un 2,5 km. güneydoğusunda “Eğerli Dağı” adıyla anılan tepenin yamacında bulunmaktadır. Bir tekke- zaviye ile birlikte 16. y.y.dan beri tanınıp ziyaret elden türbe, 1794 yılında Vali Yusuf Ziya Paşa’nın hanımı Ayşe Hatun tarafından yeniden yaptırılarak yanına bir cami ilave edilmiştir. Bu yapılar da son yıllarda Abdurrahman Gazi Vakfı’nca yıktırılıp bugünkü modern binalar inşa edilmiştir.

Dikdörtgen planlı kesme taştan yapılmış üzeri düz beton örtülü türbede yalnız uzun sanduka eskiden kalmadır. Yanındaki cami, kesme taş-beton malzemeyle yapılmış olup tek kubbeli ve Cumhuriyet Dönemi eseridir. Kuzeybatı köşesinde zarif bir minaresi mevcuttur.

ULU CAMİ

Anadolu Selçuklu döneminde yapılmış Ulu Camilerin tüm özelliğini yansıtır. Yapı, 1179-1180 yıllarında Selçuklu Hükümdarı Nusreddin Muhammed zamanında inşa edilmiştir. Cami,2152 m2 büyüklüğünde olup, içinde 40 sütun bulunmaktadır. Erzurum’un en büyük camisidir. Yapı doğudan 2, kuzeyden 3 kapıya sahiptir ve 7 bölümden oluşmaktadır.

ŞABAKHANE VE ŞAFİİLER CAMİİ

YAKUTİYE MEDRESESİ

1310 tarihinde İlhanlı ümerasından Cemaleddin Hoca Yakut tarafından yaptırılmıştır. Kapalı medrese tipinin en iyi örneğidir. Planı 35,50. 28,80 m. boyutlarında bir dikdörtgendir. Duvarları ince müdürge taşıyla yapılmıştır. Güney, kuzey ve doğu yanları düz kaplamalı duvarlardır.

Kapı üzerinde, boşluğun iki yanını ve cephesini çeviren kitabede, bu eserin İlhanlı Sultanı Olcayto zamanında 1310 tarihinde Sultan’ın eşi Bulgan Hatun anısına yaptırıldığı yazılıdır. Doğu cephede Ahitaman (Ali Baba) türbesi ve mescidi medrese binasına bitişiktir. Kuzeybatı köşede üstüvani gövdeli taşları bozulmuş konik külahlı bir kümbet (Hoca Cemaleddin Yakut’un türbesi bulunmaktadır.

İSTANBUL KAPI

KÖŞK BİNASI VE BAHÇESİ

KIZAK (ZANKA)

ESKİ FAYTON

ERZURUM KONGRE BİNASI

Bu bina ilk olarak 1867 yılında yapılmış ve okul olarak kullanılmıştır.Kurtuluş Savaşı’nı başlatmak için Anadolu’ya çıkan Mustafa Kemal 3 Temmuz 1919’da Kongre Caddesi’ndeki taş binada Erzurum Kongresi’ni toplamıştır. Bu binada 6 ilden gelen toplam 54 temsilci üye 14 gün süreyle çalışmış, Misak-ı Milli’nin esaslarını tayin ederek milli hükümetin temellerini atmıştır.

Erzurum Kongresi’ne mekan olan bu tarihi binada çok önemli kararlar alınmış ve uygulamaya konulmuştur.

HASANKALE ( PASİNLER) KALESİ

Hasankalesi, Erzurum’un 36 km doğusunda bulunan Pasinler İlçesindeki Hasan Dede Dağı’nın önünde sarp bir tepe üzerinde yükselmektedir. Adını yaptıran kişiden almıştır. Kale bütün Pasinler Ovasına hakim bir noktada bulunmaktadır. Yüzyıllar boyunca, doğudan Erzurum’a giden yol üzerinde çok önemli bir askeri üs vazifesi görmüştür. Kalenin eski burç ve bedenleri büyük ölçüde yıkılmıştır. Son yıllarda iç kalede turistik amaçlı bir tamirat yapılmıştır. Dış kalenin kapıları yıkılmış ve yok olmuştur. Ayrıca, iç kalenin giriş kapısının muntazam ve süslü taşlarla yapılmış sütun ve kemerleri ve kitabesi yok olmuştur. Kale çok sarp kayalar üzerinde inşa edildiğinden, eskiden binek hayvanlarıyla dahi çıkılması mümkün değildi.
Ancak kale sonradan taş ocağı olarak kullanıldığından, batısındaki iç kale kapısına giden toprak bir yol yapılmıştır. Kalenin kesin tarihçesi bilinmemektedir. Şemseddin Sami Bey’e göre, Hasankalesi Cenevizlilerden kalmadır. Ünlü tarihçi Naima ise kalenin Akkoyunlu hükümdarlarından Uzun Hasan tarafından yaptırıldığını ileri sürer. Erzurum Tarihi isimli eserin yazarı İbrahim Hakkı Konyalı’ya göre de kale, İlhanlı soyundan Emir Hacı Togay’ın oğlu Hasan Bey tarafından 1336-1339 yılları arasında yaptırılmıştır. Daha sonraları, Osmanlıların eline geçen Hasankalesi, Kanuni Sultan Süleyman tarafından tamir ve tahkim ettirilmiştir.

ESKİ ERZURUM EVLERİ

Manilerin yakıldığı,
Türkülerin söylendiği,
Bilmecelerin satıldığı
Eski Erzurum Evleri…